360 :: panoramiczna podróż sferyczna w 2668 odcinkach

"Zwiedzanie Mińska zacznijmy od wspomnianego już prospektu Niepodległości, przez wielu wciąż zwanego prospektem Franciszka Skaryny. Nazwę taką główna arteria miasta nosiła od 1991 r. Ojciec białoruskiego piśmiennictwa zastąpił wtedy wodza rewolucji Włodzimierza Ilicza Lenina. Ale w 2005 r. Aleksander Łukaszenka uznał, że główna ulica miasta, ciągnąca się z centrum aż na północno-wschodnie krańce stolicy, zasługuje na bardziej „godną” nazwę. I wtedy też Skarynę zastąpiła bliżej nieokreślona „niepodległość”. Z głównego dworca kolejowego jest tu zaledwie kilka minut marszu. Wychodząc ze stacji, kierujemy się ku tzw. Wrotom Miasta, czyli dwóm socrealistycznym, strzelistym wieżowcom, zbudowanym na przełomie lat 40. i 50. XX w. Jeden z budynków zwieńczony jest największym zegarem na Białorusi, który ma średnicę 3,5 m, drugi – herbem Związku Radzieckiego. To niejako preludium do tego, co czeka nas kilka minut dalej na placu i prospekcie." (Andrzej Kłopotowski: Białoruś. Historia za miedzą, Gliwice 2012).

Dominantą rozległego placu, zlokalizowanego przy głównej arterii miasta, Prospekcie Niepodległości, jest wzniesiony w 1954 roku pomnik ku czci Armii Czerwonej i białoruskich partyzantów. Na szczycie 38-metrowego obelisku z ukraińskiego granitu umieszczono trzymetrową replikę Orderu Zwycięstwa, najwyższego radzieckiego odznaczenia z czasów II wojny. U stóp monumentu płonie wieczny ogień ku pamięci poległych, a na okalających plac budynkach - neon z hasłem "Wyczyn narodu jest nieśmiertelny".

Plac wytyczono i zbudowano w latach 1949-1950. We wrześniu 1952 roku wzniesiono na nim dziesięciometrowy pomnik Stalina, a pięć lat później — trybuny, z których władze Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej przyjmowały parady i defilady. Plac zasłużył sobie tym samym na ówczesne miano placu Centralnego. W 1961 roku posąg Stalina wysadzono w powietrze; pięć lat później postawiono w pn.-wsch. pierzei monumentalny gmach Muzeum II Wojny Światowej. W 1984 roku, w związku z otwarciem pierwszej linii metra, plac przemianowano na Październikowy, a na jego środku rozpoczęto trwającą 17 lat budowę wielkiego Pałacu Republiki, przez co status głównego placu miasta przeniesiono na plac Lenina (obecnie Niepodległości).

Od góry graniczy z placem zadrzewiony skwer Aleksandrowski (Аляксандраўскі сквер, Александровский сквер), otoczony kolejnymi monumentalnymi budynkami, w tym jedną z rezydencji prezydenta Łukaszenki i najstarszym na Białorusi teatrem, Akademickim Teatrem Narodowym im. Janka Kupały (Tekst na podstawie rosyjskojęzycznej Wikipedii).

Położony na wysokim brzegu Świsłoczy plac był handlowym i kulturalnym centrum Mińska od początku XVI wieku aż do czasów II wojny, kiedy cała okolica uległa zniszczeniu. Do lat 60. XIX wieku zwano go Górnym Rynkiem, później - placem Kościelnym. W zachodniej pierzei wznosi się rzymskokatolicka archikatedra Najświętszej Maryi Panny w Mińsku, a w centrum - ratusz miejski, zrekonstruowany według oryginalnego projektu w 2004 roku.